ثمرات مالیات بر ارزش افزوده

24 آبان 1397
Thursday, November 15, 2018

6 ربيع الاول 1440

مودیان بدانند

ستاد خبری دفتر مرکزی حراست

سامانه رسیدگی به شکایات (موضوع‏ ماده 25 قانون ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد)

مزایده و مناقصه

اطلاعیه ها

اطلاعیه قابل توجه صاحبان کسب و کارهای مجازی

اطلاعیه الزام استفاده از فرم صورتحساب فروش ویژه مسافران تبعه کشورهای خارجی

اطلاعیه قابل توجه خریداران و فروشندگان انواع ارز

مالیات عملکرد سال 96 (صاحبان مشاغل خودرو)

آیین‏ نامه تبصره 5 ماده 169مکرر قانون مالیاتهای مستقیم

آیین نامه تبصره 3 ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم

اطلاعیه قابل توجه اشخاص حقوقی (تبصره 4 ماده 186 ق . م . م )

محورهای دوازدهمین همایش سیاست های مالی و مالیاتی ایران

فرم نظرسنجی از ارباب رجوع - موضوع ماده 8 طرح تکریم مردم

ثمرات مالیات بر ارزش افزوده

در کمتر کشور مدرن یا حتی در حال توسعه ایی هست که شاهد اجرای VAT که از آن در دنیا مالیات بر مصرف ( فروش ) یاد می شود ، نباشیم. قانون مالیات بر ارزش افزوده ، قانونی با پشتوانه ی نگاه دانشگاهی ، آکادمیک و تحقیقاتی از یک سوی و بینش اجرایی ، سازمانی و سیستماتیک از دیگر سوی است که به بار نشستن آن را شاهد هستیم. از نظر خبرگان عالی رتبه ی اقتصادی و نه فقط کارشناسان ، زمانی که اجرای مالیات بر ارزش افزوده و شناسایی مودیان آن فراگیر و نهایی شود ، آن روز را می توان به عنوان یکی از روزهای بزرگ ملی در تقویم اقتصادی تاریخ این ملت مرقوم کرد و در آن روز حتی جشن ملی بر پا کرد، زیرا از نظر خبرگان اقتصادی ، فردای قانون اجرای قانو ن مالیات بر ارزش افزوده و اثرات آن ، مهم تر از مقطع ابتدایی اجرای خود این قانون است. تنها یکی از آثار اجرای این قانون ، شفاف شدن نظام مالیاتی و تبدیل شدن مودی از یک بدهکار به یک همکار سازمان امورمالیاتی است ، همکاری که این بار خود را موظف می داند که در قالب اجرای این قانون ، مالیات خویش را در جریان تبادلات اقتصادی روزمره بپردازد و در عمل از ناشفافی ها و بی عدالتی های نظام سنتی مالیات رهایی یابد. این همان چیزی است که امروز در جهان پیشرفته و صنعتی اجرا می شود و در عین حال هیچ شهروندی از تعامل با پدیده ایی به نام مالیات ، پرهیز و گریز ندارند. در ادامه خاطر نشان می شود ، برای رسیدن به عدالت اجتماعی ، باید از آن که بیشتر مصرف می کند ، بیشتر هم مالیات دریافت کرد. این یعنی مالیات بر ارزش افزوده. مالیات بر ارزش افزوده نسبت به سایر مالیات های مرسوم ، یک مالیات نوین است و گسترش این سامانه ، یکی از مهمترین توسعه های مالیاتی و بی شک ، یکی از جدی ترین مباحث این روزهاست. این نوع مالیات بر فروش ، چند مرحله ای است که پرداخت کننده اصلی مالیات همان مصرف کننده نهایی می باشد و فعالان اقتصادی در مراحل مختلف تولید و فروشندگان کالا در مراحل مختلف مالیات را مطالبه و یا پرداخت می نمایند که در پایان دوره های سه ماهه با ارائه اظهارنامه مالیاتهای پرداختی به آنها مسترد می گردد. در واقع یک اعتبار مالیاتی برای خرید های واسطه ایی بنگاه های اقتصادی در نظر گرفته می شود ، که باعث از میان رفتن پدیده مالیات بندی مضاعف می شود ، بنابراین عوامل اقتصادی برای هر ارزش ایجاد شده فقط یک بار مالیات می پردازند. مالیات بر ارزش افزوده از سال 1370 با هدف اصلاح نظام مالیاتی در دستور کار وزارت اموراقتصادی و دارایی قرار گرفت. امیدواری مسوولان به اجرای درست این نظام مالیاتی است ، چرا که این نظام در کشورهای پیشرفته اروپایی و حتی کشورهای آسیایی نظیر مالزی اجرا شده و با موفقیت روبرو شده است. امیدواری همه بر این است که بخش مهمی از درآمدهای دولت را درآمدهای مالیاتی گرفته شده از ارزش افزوده ایجاد کند. این نوع مالیات ، به عدالت اجتماعی نزدیک تر است و پرداخت کنندگان مالیات ، با رغبت ، مالیات می پردازند. در طبقه بندی قانونی مالیات ها ، مالیات بر ارزش افزوده یک مالیات غیرمستقیم بر مصرف و فروش داخلی کالاها و خدمات است ، اما بر خلاف مالیات های ساده و متفرق که بر مبنای نوع کالا نرخ های متفاوت به خود می گیرند و در یک مرحله انتقال و مبادله کالا ، ارزش آن را مورد اصابت مالیاتی قرار می دهد ، این مالیات یک مالیات چند مرحله ایی است و در هر یک از مراحل تولید و تکمیل تا مصرف نهایی بر حسب ارزش افزوده ، ایجاد شده و در آن مرحله نیز مشمول مالیات می شود. امروزه در بسیاری از کشورهای جهان همواره این نگرانی وجود دارد و آن موضوع افزایش سطح قیمت ها پس از اعمال مالیات بر ارزش افزوه است و در این خصوص می توان به تجربه ی بعضی از کشورها در این مقال به اختصار سخن به میان راند. پژوهش های آلن تیت ، آثار تجربی پیاده کردن نظام مالیات بر ارزش افزوده در 35 کشور جهان با توجه به مساله تورم را نشان می دهد. در 29 مورد هیچ گونه افزایش تورمی پس از اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده مشاهده نشده است. در 6 مورد افزایش تورم پس از اعمال نظام مالیات بر ارزش افزوده مشهود بوده است ، بنابراین با ادامه پژوهش ها بیشتر تلاش شد تا دلیل اصلی تورم مشخص شود. نتیجه مطالعات نشان داد که به غیر از یک مورد که تورم به وجود آمده ناشی از معرفی نظام مالیاتی نوین بوده است ، در بقیه موارد سیاست های دیگری از جمله سیاست های پولی در ایجاد تورم موثر بوده ، بنابراین پیوندی میان تورم و نظام مالیات بر ارزش افزوده مشاهده نشد. تاثیر مالیات بر ارزش افزوده به افزایش سطح نرخ ها ، موقتی بوده و در کوتاه مدت بین 6 تا 9 ماه از میان خواهد رفت. استفاده از نظام مالیات بر ارزش افزوده ، می تواند به عنوان راهکاری مناسب برای اصلاحات مالیاتی و بالابردن سهم مالیات ها در تامین درآمدهای مالی دولت نقش مهمی ایفا کند. چنانچه مالیات بر ارزش افزوده به شکل موثر و مطلوب اجرا شود بسیاری از گلوگاه های فرارمالیاتی بسته خواهد شد حلقه های زنجیره مبادله های اقتصادی که در وضعیت موجود از نظارت دستگاه مالیاتی و بخش مالیات بر درآمد خارج است کنترل می شود و به این ترتیب بخش مالیات بر درآمد از پایه متحول خواهد شد.

تاریخ یادداشت: 1396/09/22
کلمات کلیدی: مالیات برارزش افزوده